Ψυχολογική ασπίδα κατά του καρκίνου του μαστού

της Χριστίνας Βλαχοπούλου, Ψυχοθεραπεύτριας- Συμβουλευτικής Ψυχολόγου

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνή απειλή θανάτου για τις γυναίκες χωρίς να κάνει εξαιρέσεις σε ηλικία και κοινωνική τάξη. Ο τρόπος που η κάθε ασθενής θα ανταποκριθεί στις ψυχολογικές απαιτήσεις της ασθένειας θα καθορίσει και το ηθικό με το οποίο θα περάσει τη δοκιμασία της θεραπείας.
Ποια είναι τα σημεία- κλειδιά όμως της ψυχολογικής κατάστασης της γυναίκας που μαθαίνει ότι πάσχει από καρκίνο του μαστού;
Ποτέ μην παραιτείστε
Η διάγνωση προκαλεί
ένα δυνατό σοκ. Ξαφνικά, όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα μετατρέπονται σε αβεβαιότητα. Τα θέματα που μας απασχολούσαν μέχρι εκείνη την στιγμή γίνονται ασήμαντα. Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, η μαστεκτομή, η χημειοθεραπεία, η ακτινοβολία και λοιπές θεραπείες είναι εμπειρίες που επιφέρουν μεγάλες αλλαγές στο σώμα, στην ψυχή και στις σχέσεις της γυναίκας, προκαλώντας αναστάτωση και ταλαιπωρία.
Το ενδεχόμενο της επιστροφής του καρκίνου, η πιθανότητα μεταστάσεων και ο φόβος του θανάτου δημιουργούν επιπρόσθετο φόβο και κατάθλιψη. Δυστυχώς, πολλές γυναίκες, αντιμέτωπες με όλα αυτά τα εξαιρετικά δύσκολα στάδια, δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν τα γεγονότα και τα συναισθήματα τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να απορρίπτουν την διάγνωση, να διακόπτουν την θεραπεία τους ή να παραδίνονται στην απελπισία.
Η επιλογή της παραίτησης είναι μονόδρομος που οδηγεί σε επιδείνωση της κατάστασης. Η μόνη επιλογή που περιέχει ελπίδα και ανατροπή είναι η δυναμική και θετική αντιμετώπιση της ασθένειας. Παρακολουθώντας την πορεία ασθενών σε όλα τα στάδια της, μπορώ να καταθέσω ότι οι γυναίκες που εστιάζουν στην ίαση τους και όχι στην αρρώστια, που δίνουν σημασία στην ζωή και όχι στον θάνατο- ζουν περισσότερο, καλύτερα και έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να νικήσουν τον καρκίνο.
Ένα υγιές σώμα προϋποθέτει ένα υγιές μυαλό
Από την εποχή του Ιπποκράτη, ο ασθενής αντιμετωπιζόταν ως ψυχοσωματική ολότητα. «Πρώτα νοσεί η ψυχή και μετά το σώμα» αναφέρει σε ένα από τα συγγράμματα του.
Ανεξάρτητα από κληρονομικότητα και άλλους προδιαθεσιακούς παράγοντες, όλες οι γυναίκες, όπως προκύπτει από τη δική μου ψυχοθεραπευτική εμπειρία, είχαν ένα ή περισσότερα κοινά από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Έντονη τραυματική εμπειρία (πένθος, διαζύγιο, κακοποίηση κτλ) χρόνιο άγχος, προβληματικές σχέσεις, θυμό, και μια στάση ζωής που χαρακτηριζόταν από ανθυγιεινές σκέψεις και συνήθειες (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, κάπνισμα).
Το σύγχρονο μοντέλο υγείας αλλά και διεθνείς έρευνες αποδέχονται την στενή σχέση και αλληλεπίδραση ψυχής-σωματος, επιβεβαιώνοντας ότι το άγχος, τα αρνητικά συναισθήματα και το πεσμένο ηθικό εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας το ανίκανο να πολεμήσει τις ασθένειες.
Γι’ αυτόν τον λόγο, παρόλο που στην χώρα μας η ενημέρωση και η προαγωγή της ψυχικής υγείας εξακολουθεί να υπολείπεται, η ψυχοθεραπεία θεωρείται ως ένα απαραίτητο εργαλείο για την επιτυχή αντιμετώπιση της ασθένειας